De thuus reize

Kiek op de Mo(a)nd Valthermond

’t Was nacht, stikdonkere nacht en ons schip ‘De Hoop’ har et zwoar te verduur’n in de Zuudwester-störm. In ’t Engels Kanoal warren wie dat smerige weer eem’n kwiet west, mor de veuruutzichten leken nait oal te best mit de krimpende wind en ook de barometer ging mit ’n rötgang onderuut. ’t Was doodstil op de Noordzee wat schepen betreft, aanders oaltied veul vissers scheep’n, ze warren schienboar zo verstandig west om tiedig ein hoaven op te zuiken. De Noordzee golven binnen kört en koppig mit schoemkoppen dei spookachtig achter mekoar aanjoagen net .as honden dei achter ein hoaze aan zitten.

 

Mor ‘De Hoop’ zwoar beloaden huil zuk goud in dit spookachtige weer. Ze trotseerde ook de hoge Oceaan-rollers en luit zuk nou op het leste stukkie van de reize nait oafschrikken. Het buuswoater stöft van veur tot achter over het schip en stuur’n gait ook stoer omdat de grode woaterheuvels tegen ’t schip aanklappen en deur heur druk het achterschip oalmor weer de loefkaande opgier’n lotten. Mor d’r is nog gein breker overkommen, wel bienoa.

 

Doarom gaf Geert Bos opdracht om de stormeulie tankjes oop’n te zetten en ook aan de loefkaande via de WC’s golfstillende eulie druppelgewies te lotten loop’n. “’t Zel mie beneien of ze ons nog beloodsen” zee Geert teeg’n mie, “omdat mit dit weer as de loodsboot tenminste nog boeten is dan zellen ze wel nait meer beloodsen.” Wel mit zuk weer in ein jol stapt om aan boord van ein schip te kommen dei zo slingerd en stampt is zien leven zat. Mor de Nederlandse loodsen stoppen nait zo gauw. ’t Was dat ‘De Hoop’ flink lei muik, de jol vloog meters op en dele onder de loodsledder. Mit ein touw om zien pokkel dei de jonges aan boord stief vast hadden joempte de loods op de ledder, hij was bienoa klem kommen te zitten tussen het vletje en de scheepsromp, mor hij enterde nor boven . Hij was zunder ongelukken aan boord kommen , allint wel driefnat.

 

Op de brugge, ein beetje beschut, stoan de kapitein en de loods nor de walvuur’n te kieken dei in zicht kommen. Om tien uur waar’n ze dwaars van het Noord-Hinter vuurschip. De schittering en gloed danste onnatuurliek groot in ’t duuster van de störmnacht.

Vanoaf de Hinter wui de leste koers uutzet, recht op het Maas vuurschip aan. Wie mossen wel reken hollen mit drift, omdat wind en tij het schip nor bakboord dwongen en wegzetten.

“Ja, dat is de Goeree kapitein” zee de loods teeg’n Geert, hij har drei schitteringen teld. Wie zellen de Maas wel recht veuruut kriegen . Wie kinnen vast wel op tied nor binnen as het weer nait te bar wordt. Hou deip stekt het schip? “Zo’n beetje 80 palm.”

“Dan gait ’t wel, wie kommen trouens om ein mooie tied bie de Waterweg, ein uur veur hoog woater. Mit de achtervloed nor binnen.” Zunder verder nog wat te zeggen kieken ze uut over het veurschip. Het buiswoater kletst teeg’n de dirkpoal’n, de loadboom’n en over de dekploaten.

 

“Emmen joe nog keek’n wat ’t glas dut?” verbrekt de loods de stilte. “Dei gait nog oaltied omdele, ein streepie in ’t uur, trouens, ’t slimste mot nog kommen. D’r komt min weer aan loods, dat is wel zeker, wie emmen nou al ein straffe wind.” Geert Bos zugt ’n vuur aan bakboord en zegt ik geleuf dat ik Scheveningen zag, ja ik zag het ook en kiek , recht veuruut zit de Maas. Ja, recht op de kop, net mooi, ik lot nou de log ( mijlenteller) in hoal’n.

“’t Is zachiesaan ook tied veur ein kop koffie” zegt Geert, en teeg’n de 3e stuurman “lot eine van de minsen mor koffie boom’n brengen.” Oalmor scharper klinkt het laid van de wind dei fluit en giert bie de staag’n, geitouen pardoens langes. D’r knalt woater teeg’n het dekhuus en mit rukken striemt hij over de zee en zweept de golven tot schoemende streep’n. Stil stait kapitein Geert Bos in ’t veurste schoelhokkie, de loods is eem’n in de koartenkoamer zitten goan om op zien gemak zien koffie op te drinken.

 

Geert Bos is in gedachten ein beetje rust aan ’t zuiken. Hij et nait veul rust had, het leste etmoal het hij veur ’t grootste deil op de brugge deurbrocht. Nou is hij over de sloap hin en mui vuild hij zuk ook nait meer. mor hij begunt wel zien rugge te vuil’n nou hij bienoa 20 uur op zien achterste beinen stoan et mit de ongemakkelieke stamp en slinger bewegingen van het schip. ’t Schip slingert nog oaltied. Hij mokt ook ’n draaiende beweging , uut de koers gierend, slingert hij tougelieks over dezulfde kaande mit ein stampende draaibeweging zien kop trugge (nait uut te leggen) Vergeliek het mor mit ein peerd dei zien berieder probeert oaf te gooien. Mor nou ligt het schip ineins as ein meeuwtje op ’t woater, mor de wind begunt te loeien en de lucht wordt inktzwart.

 

De gloeiende mok koffie dut Geert goud , hij rookt zien piebe mit zwoare hoal’n en begunt aan thuus te denken. De ongure wind zel de roamen in Hilgersberg ook wel rammel’n lotten.

Antje et zien telegram vast allaank kreeg’n, ze zit vast in spanning of hij nog komt vanoavend. De jonges liggen vast al op berre. Albert, dei op school al in de tweide klasse zit en goud leer’n kin. Doar is hij groots op. En de kleine blonde Wim, wat ein zörg en verantwoording veur zien vrouw. Hij oaltied mor weg, zodat zij oaltied mor allint de zörg veur de kinder et. Gelukkig dat het heur in Rotterdam goud bevaalt. Hij har d’r eerst wel slim teeg’n aan zein om van Valthermond nor Rötterdam te verhuus’n Want het was veur Antje ein huile overgang om uut de Veencolonies nor het westen te goan. Mor gelukkig is dat mitvaal’n.

 

Ook bie onze kleine kennissen kring in Rotterdam kon ze zuk goud aanpaas’n. Nou har ik mie doar ook gein zörgen over mokt omdat Rotterdammers deur mekoar genoom’n prettig völk is, oaltied recht veur zien raap mit heur meining. Van huus uut binnen wie meinstied wat veurzichtiger mit onze uutsproaken.

Mor mien Antje et zuk gelukkig drekt goud aanpaast, houwel ze toen wie pas in Rotterdam woonden de eerste tied wel muite har mit oafscheid neem’n as ik weer nor zee mos. Mor as zeemansvrouw vind ze dat nou huil gewoon. De beide jonges binnen harstikke wies mit heur. Langzoam mor zeker krigt ze ook wat meer kennissen.Soms kommen ze ook mit ’n stuk of 5-6 vrouwlu bie mekoar. Toen Geert Bos doar aan dogde mos hij inwendig lachen omdat Antje vertelde dat toen ze de veurige keer bie mekoar warren toen hadden ze ’t over het waark had. De eine zien man was timmerman, ein aander trambestuurder, ein ambtenoar en goa zo mor deur, van alles wat. Toen vruig d’r eine aan ’t vrouwtje van ein machinist: “En wat doet uw man voor werk?” Dei zee: “Mijn man werkt niet, hij vaart.”

 

Mor mörgen is het feest want dan is Geert thuus. Dan binnen ze oalmoal bliede en mot hij vertellen en veurlees’n. Of mamma wordt in triomf nor de piano brocht, de jonges binnen gek op muziek, ze lotten speulgoud en kameroadjes in de steek as Antje piano speuld. En as pappa binnen is mot mamma veur hom speul’n zeggen ze oaltied. Albert krigt ook al piano les en begunt al oardig te speul’n. Wim mag dan zingen. De veurige reize zong het kereltje kinderversies uut ein bouk mit ploatjes veur hom.

En nou stait Geert Bos, de kapitein van ‘De Hoop’ op de vleugel van de brug ein kinderlaidje te neurièn teeg’n de störm in mit troanen in zien oog’n. En dat komt nait van de wind.

Henny Dubbelboer