Verhalen

Vincent van Gogh

Wanneer Vincent van Gogh in het najaar van 1883 naar Drenthe komt, zit hij nog in zijn beginjaren als kunstenaar. Hij hoopt hier rust en inspiratie te vinden en gaat op zoek naar het ongerepte landschap waar andere kunstenaars hem over hebben verteld. In Drenthe schilderde Van Gogh veen- en

Lees verder »

Schiet-in-de-boksem

Oal Kloas Veldhuus, zo nuimen ze hom in de volksmond. Mor zo oald was Kloas nog nait. En dat kwam misschien wel omdat hij ain dikke board had en ain snorre als´n handveger. Hij had meer hoar om de kinne, dan op de kop. Kloas was ´n grode kerel, sikkom

Lees verder »

Oude palen als herinnering

Voordat turfwinning hier in Valthermond begon, was het een moerasachtig gebied (Oostermoerse venen). Toen men in 1853 begon met het afgraven van het hoogveen vanaf Musselkanaal richting de Kavelingen kon niemand bevroeden dat zo´n honderd jaar later het laatste stukje hoogveen in de Valtherblokken – Zuid (nabij de foto) werd

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd

Boodschapje

Als ik vanmorgen wakker word en op de wekker kijk, zie ik dat het al half acht is. Niet dat dat erg is, het is zaterdag en ook dat maakt niet uit want ik werk al een aantal jaren niet meer. Ik heb er 40 jaar voor moeten betalen, maar

Lees verder »

Van Gouden droom tot nachtkaarsje

Het is al weer een aantal jaren geleden, in 2011 of 2012, dat ik besloot zelf een tuinbankje te gaan maken voor in de tuin. Op het bankje dat er op dat moment staat is het niet meer geheel zonder risico om er op te gaan zitten zonder fatale gevolgen.

Lees verder »

Kiek van de Moand

Aukje Wolf werd geboren op 5 maart 1926 in Valthermond. Zij kwam uit een schildersfamilie. Een groot deel van haar leven werkte Aukje als verpleegster in het Wilhelmina ziekenhuis in Assen. Op 9 juli 2004 overleed Aukje op 78 jarige leeftijd. Ze werd begraven op begraafplaats Oost in Valthermond, waar

Lees verder »

Zagen zagen wiede wiede wagen

Dat liedje kennen we allemaal nog wel, het stamt uit 1963, in de boekjes met bekende kinderliedjes, maar werd waarschijnlijk al geschreven rond 1930 door ene D. Huygen, maar daar gaat dit verhaal niet over. Dit verhaal gaat wel over zagen, dat is zeker.   Toen ik enkele weken geleden

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd

Kalenders Valthermond!

  Beste mondkers, we moeten het hier even over de kalenders hebben. Wanneer ik het goed heb komt volgend jaar de 25ste editie van de Kalender Valthermond uit. Inmiddels vinden we dit heel gewoon. De kalender gaat heel Nederland door. Want oud Mondkers kunnen dit ook zeer waarderen en vinden

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd

Kiek van de Moand

Zonnebloemen aan het Noorderdiep Je ziet steeds meer akkers met zonnebloemen, ook in Valthermond. Aan het Noorderdiep op plaats 84 is het een lust om te zien. Niet voor niets heet de plant ‘zonnebloem’, de bloem staat altijd naar de zon. Het perceel van loonbedrijf Mantingh is de komende twee

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd

Wetenswaardigheden

Beagle Cliff verslaat laboratoria [tekst]   We weten van honden dat ze een goede neus hebben. Daar maken we in veel gevallen dankbaar gebruik van. Honden kunnen helpen om zoek geraakte mensen op te sporen, zelfs als ze in het water liggen. Bij de douane worden ze gebruikt om drugs,

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd

Kiek van de Moand

 Museum ‘de Bakkersloane’ Tijdens het Pinksterweekend 27, 28 en 29 mei, was het gezellig druk bij tractormuseum ‘de Bakkersloane’. Vooral liefhebbers van oude tractoren kwamen aan hun trekken. Maar het waren niet alleen oude tractoren, ook museum Sipkens uit Valthermond was er met oude brommers en DKW auto´s. Klaas Wiering,

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd

Het wordt anders in Valthermond

De laatste jaren heb ik heel wat verhalen geschreven voor de Kiek, maar dit verhaal gaat mij ook wel aan het ‘hart’ zoals men dit pleegt te zeggen. Henk Jan en Liesbeth Piening stoppen met de Kiek. Ze hebben zo opeens, bijna uit het niets, een ander plekkie gevonden, een

Lees verder »

De logé

Het is al weer enige tijd geleden dat ik een logé in huis had. De voornaamste reden is wel dat ik tegenwoordig klein woon en eigenlijk geen slaapkamer meer over heb voor een gast, maar de meeste van mijn gasten gaan tegenwoordig sowieso liever in een hotel slapen. We zijn

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd

Truffels

Dit bijzondere product heet ook wel de zwarte diamant vanwege de hoge prijs die betaald wordt voor de truffel. Natuurlijk speelt de herkenbare, krachtige geur en smaak hier ook een grote rol in. De truffel is een paddenstoel van uitzonderlijke klasse. Het is een zwam die onder de grond groeit,

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd

Zuster Robertus

In deze tijd hebben we het vaak over de zorg. Dan hoor je dikwijls “het gaat niet goed in de zorg”. Te weinig personeel en ga zo maar door. We gaan nu even terug naar begin jaren 60. In die tijd was er het Groene Kruis, dit noemen we nu

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd

Lepeltje Lepeltje Lepeltje

Ja, bij ‘Lepeltje Lepeltje’ krijg je al snel knusse gedachten en soms gaat het nog verder. Maar wat dan te denken van ‘Lepeltje Lepeltje Lepeltje’? Woeh! nog knusser dan Lepeltje Lepeltje? Nee, dit alles is niet waar het over gaat, het gaat gewoon over drie lepeltjes, of eigenlijk vier. En

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd

Wonderlijke wereld van de vlinder

Vlinders zijn prachtig om naar te kijken, daar zijn de meesten het wel over eens, maar er ligt nog veel meer pracht verscholen in close-ups van de vlinder. Als je dichtbij genoeg kan komen, gaat er een wonderlijke wereld voor je open, want van zo dichtbij zijn de zintuigen van

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd

Van kolen naar aardgas en op naar chaos

In mijn jeugd stookten wij op kolen. Nootjes 4 waren net laatste trend bij de meeste mensen. In de mond was het veentijdperk na 100 jaar voorbij op een paar uitzonderingen na. Ik ken een paar oudere mensen die tot eind jaren 70 nog op hout stookten en het petroleumstel

Lees verder »

De mestkever

Dezelfde signalen van de zintuigcellen in de sprietgewrichten, die bij een bromvlieg vleugelhouding en -slag beïnvloeden, hebben bij andere insecten dikwijls een afwijkende uitwerking. Een voorbeeld hiervan is de mestkever. Dit nogal hoog op de poten staande dier heeft wat men zou kunnen noemen een slechte wegligging; het is bijzonder

Lees verder »

Recept voor Twee

Het is in de namiddag van een warme dag die nu snel ten einde lijkt te raken. De lucht krijgt een steeds donkerder kleur en in de verte hoor ik het onweer al flink rommelen met af en toe een lichtflits aan de hemel. Ik neem een frisse douche om

Lees verder »

Super-echolood van dolfijnen

Niet alleen vleermuizen beheersen de grote kunst om met hun oren te kijken, maar ook walvisachtigen. In het bijzonder dolfijnen en tuimelaars zijn op dit gebied tot bijzondere verrichtingen in staat. Zij hebben zelfs twee ‘zenders’ aan boord, waarmee ze hun weg in zee vinden en met elkaar een soms

Lees verder »

De oudejaarsnacht

Het was de laatste dag van het jaar. Een dikke laag sneeuw lag over wegen en velden. Er was een kleine jongen onderweg; hij droeg nieuwe schoenen, en had een grijze das en een rode puntmuts. Hans heette hij. Op zijn rug droeg hij een kleine rugzak. Zijn moeder had

Lees verder »

Een Duitse herder als wetenschappelijk onderzoeker

Enige jaren geleden was ik hoofdredacteur van het blad ‘De Duitse herder’. In die hoedanigheid heb ik veel verhalen over honden verzameld en geschreven. Algemeen bekend is dat de hond een zeer goede neus heeft, een eigenschap waarvan wij mensen graag gebruik maken. Dit verhaal gaat over een Duitse herder

Lees verder »

Sportieve gevechten

‘Sportieve’ gevechten, waarbij de tegenstanders niet trachten elkaar te doden, waarbij geen druppel bloed vloeit en waarbij het zelfs niet de bedoeling is om de tegenstander te verwonden, komen bij veel dieren voor. Helaas meestal niet bij de mens…. Deze gevechten zijn over het algemeen aan regels van grotere sportiviteit

Lees verder »
Kiek op de mond

Lichtjes in het Aukje Wolf park

Julia was wat langer op school gebleven, om juf te helpen om de klas gezellig te maken voor kerst. Ze hadden zilverkleurige sterren op de ramen geplakt. Daarna had juf de lichtjes in de kerstboom gehangen. En zij mocht de kerstballen een plaatsje geven. Met alle tevredenheid hadden juf en

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd

Feestdagensfeer

De feestdagen zitten er weer aan te komen, Sinterklaas hebben we, gelukkig zonder mij, al weer achter de rug. Het enige wat ik tegenwoordig nog leuk vind aan het Sinterklaasfeest is dat er in de winkels een overvloed aan gevulde speculaas wordt aangeboden, waarvan ik in die periode dan altijd

Lees verder »

Meevaller

Er zijn van die dagen dan zit alles mee te. Vandaag lijkt het weer zo’n dag te worden. Ik ben op tijd gaan rijden, om niet te laat op mijn afspraak in het westen van het land aan te komen. Het is zo’n tweeënhalf uur rijden, maar ik neem er

Lees verder »

Vliegen met een snelheidsmeter

Af en toe ontdekt men bij dieren wel eens merkwaardige zintuigen, waarvan het doel niet helemaal duidelijk is. Halverwege de vorige eeuw waren de zenuwfysiologen Burkhardt en Schneider, verbonden aan het Zoölogisch Instituut van de universiteit Würzberg, bezig met een onderzoek van een doodgewoon dier, de bromvlieg. Nu was al

Lees verder »

Zomaar een zomerse dag in Valthermond

Na de vraag van de redactie om weer een nieuw verhaaltje in te leveren heb ik wel weer wat te vertellen. Het is geen vakantieverhaal geworden omdat deze zomer  in z’n geheel is opgegaan aan een verbouwing van mijn huis en heb dus geen tijd gehad om op vakantie te

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd

De vlag uit

Ik woon nu bijna een jaar op deze plek en als ik uit het keukenraam naar buiten kijk, terwijl ik de afwas doe, word mijn horizon in tweeën gesplitst door een hoge vlaggenmast. Hij is wel zes meter hoog en van kunststof, waar dan de hele dag, als het waait,

Lees verder »

De loempia

In de jaren zeventig was het enige buitenlandse restaurant in Nederland ongeveer ‘De Chinees’ en met name de afhaalchinees was erg populair. Zelfs in ons dorp was op een gegeven moment een chinees restaurant, wat wel fijn was daar je anders helemaal naar de stad moest, met als gevolg dat

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd Valthermond

De loane

In ongeveer 1853 zijn ze begonnen met het ontginnen van het veen in Valthermond. Het Zuiderdiep werd gegraven, gelijk op met het Noorderdiep. Hierop werd, parallel  om de 175 meter een wijk gegraven, wat in hield dat aan de Noorderdiep plaatsen ontstonden van ongeveer 20 hectare. De dreef, een (zand)weg

Lees verder »
Kiek op ed Mo(a)nd

Met de GADO noar stad

In de jaren 60 had elke provincie zijn eigen openbaar vervoersdienst. In de provincie Groningen had je de GADO ( Groninger Autobus Dienst Onderneming ) en in de provincie Drenthe DVM (Drentse Vervoer Maatschappij). Valthermond ligt in Drenthe dus DVM! Nou nee dus, het was de GADO. De streek Valthermond

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd Valthermond

Speultied

In mien beleving was in de joaren ‘70 veul aan de hand. Bienoa alles kon in dei tied. Oonze regering vond toen, dat de Monden achter bleef in de ontwikkeling. De knoaln gingen dicht en deur de mechanisoatie hadden de boeren gain arbeiders meer neudig. Er mos wat gebeurn. In

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd

De ouwe fiets

In een beetje een verpauperd park aan de buitenkant van de stad, tussen hoge flatgebouwen die hun beste tijd achter de rug hebben, daar waar de liften niet meer werken, de trappenhuizen naar pis stinken en de muren zijn beklad met graffiti, waar veel studenten en armoedzaaiers wonen, ligt hij

Lees verder »
Kiek op de Moand Valthermond

M’n laatste reis op een stoomschip

We kwamen op 21 december in Rotterdam aan en meerden af in de Maashaven, aan de boeien tegenover ‘Meneba graanbedrijf’. We lagen nog niet vast toen de eerste graanelevators al langszij lagen. Het duurde even voor de eerste mensen van boord konden, want iedereen moest met de roeier naar de

Lees verder »
de Kiek Valthermond

Plaske

Buiten is het donker en met donker bedoel ik ook echt donker. Je ziet geen hand voor ogen, zeggen ze wel eens, maar zo donker is het dus niet. Daar ik wel het profiel van mijn hand voor ogen zie en voel dat mijn hand nat wordt als ik hem

Lees verder »
de Kiek Valthermond

Het voelde alsof het kerst was

De oude man zit dicht bij de verwarming in zijn huisje aan het Noorderdiep in Valthermond, het is koud buiten. Het blad van de bomen ligt nog verspreid rond zijn woning. Hij is al dagen niet buiten geweest. Het was sowieso al een tijd geleden dat hij erop uit geweest

Lees verder »
De Kiek Valthermond

Jelle de marineman

Jelle Schippers was een van de jongens die, net zoals ik, bij de muziek was in Hilversum (Hollandse-Rading). Jelle was beroeps en ik voor m’n nummer. We trokken veel samen op en als we tegelijk weekendverlof hadden gingen we samen op zijn motor naar huis. Jelle zette mij dan in

Lees verder »

De eeuwige strijd om het veengebied

Ongeveer in de 18e eeuw kwam in Nederland de industrialisatie langzaam op gang. Energie werd steeds belangrijker en de plaatselijke veengebieden waren snel uitgeput. Steenkolen bleef moeilijk in Nederland, dit was alleen te vinden op grote diepte, in Limburg. In Noord Nederland lag er weliswaar een groot veengebied, helemaal tot

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd

Naar het ziekenhuis

Tussen de eerste en tweede coronagolf kwam ik in het ziekenhuis terecht. En ook ik werd afgevoerd als een corona patiënt, met dik 40 graden koorts. Nadat ik, door een soort marsmannetje, werd onderworpen aan allerlei testen bleek het geen corona te zijn. Een ontstoken galblaas speelde mij parten. Mede

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd Valthermond

In de geest van de tijd

Ik loop vanaf Valthe, door het veen, over de veenbrug richting Westerwolde. Voor zover je kunt kijken alleen maar moeras en veen, heel veel veen! Wat is het hier toch prachtig, denk ik in mijzelf. Het is wel uitkijken dat ik niet naast het houten pad kom want het moeras

Lees verder »
Kiek op de mond Valthermond

De Beer is los

Zo maar een lange werkdag in de haven van Rotterdam op de ‘Theano’. Als u hier bij geweest was, had u het vast nooit meer vergeten , het was net een film. Er moesten twee beren verscheept worden naar Ierland voor de dierentuin in Dublin. Ze waren ’s middags gebracht

Lees verder »
Kiek op de mond Valthermond

Vogelsvoeren

Veel vogelvoer is kant-en-klaar te koop in verschillende supermarkten en tuincentra, maar het is natuurlijk veel leuker om vogeltraktaties zelf te maken! Zeker met de hulp van je kinderen. In deze coronatijd is het toch al lastig om steeds een leuke bezigheid voor de kinderen te verzinnen. Het maken van

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd Valthetrmond

Schoolklas

Er was ain tied dat je vannof 4 joar tot 12 joar met een stel kinder opgruit van aller hande. Bie joe in de klasse zatten wat leeftied betreft, ook wat oldere kinder in, want zitn bliemn was toen nog gain schande. Het leebn ging zo zien gangetje met leerkrachten

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd Valthermond

De Mondenweg en jeugdzondes

In de jaren 70 waren we altijd de weg op met de brommer. Waar we naar toe gingen? Naar de kroeg en de discotheek. Bijvoorbeeld de Chaperon en Old Smuggler In. Ook hadden we vaak een paar biertjes op. Gelukkig ging dat bijna altijd goed. Soms ging je op de

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd Valthermond

De thuus reize

’t Was nacht, stikdonkere nacht en ons schip ‘De Hoop’ har et zwoar te verduur’n in de Zuudwester-störm. In ’t Engels Kanoal warren wie dat smerige weer eem’n kwiet west, mor de veuruutzichten leken nait oal te best mit de krimpende wind en ook de barometer ging mit ’n rötgang

Lees verder »
Kiek op de mond Valthermond

De straf kwam véúr de zonde

Op ’n mooie oavend joar’n leed’n zatten in ’t noajoar Roef Blokstra, Jans Hooman en Ab Diekstra op ’t Zuderdeip veur café Pras in Valthermond aan de kaande van de wieke. Flip de Groot ston mit de fietse aan de haand bie heur te proaten. ’t Begon al wat te

Lees verder »

Kersttijd

  Het was op een vrijdag, toen ik met een briefje in m’n hand langs overvolle vakken slenterde en naar iets zocht, dat er volgens mijn informaties moest wezen, maar niet te vinden was. Dat is soms niet gemakkelijk. Plotseling valt me een klein meisje op, dat alleen op pad

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd Valthermond

Kerstmis thuis

In mijn herinnering mislukte het eigenlijk altijd thuis: het eten met de Kerst. Mijn moeder is van nature geen kokkin. Ze is jong het huis uit gegaan, dat wil zeggen jong getrouwd met een KNIL militair en heeft de eerste jaren van haar huwelijk in de tropen op ons voormalig

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd Valthermond

Sinterkloas

Iedereen kan zich de conference van Toon Hermans herinneren waarin hij vertelde over zijn herinneringen aan Sinterklaas. Je ziet het tafelkleed (waarop je kon zien waar de asbak stond) dat gebruikt werd als Sinterklaasmantel nog voor je. In die jaren moest je wel improviseren, kledingwinkels, waar je Sinterklaaspakken kon huren,

Lees verder »
Kiek op de mo(a)nd Valthermond

In de jaren 60 had je nog verschillende smederijen in Valthermond. Deze vaklieden konden van alles maken. O.a. ploegen, gereedschap, ijzers voor wielen (stelmakerijen) en wipkarren, die toen nog zeer populair waren, net als de houten kruiwagens. Planeten voor in de bieten, houten schoppen en voor koren werd voorop deze

Lees verder »
Kiek op de mond Valthermond

Soms is ’t huil aanders dan wie denken

Joop en Jantien woonden vrouger al vanoaf heur trouwen in ein huile rustige buurt op ’t Noorderdeip achter in Valthermond , mooie huus’n , vrij uutzicht over ’t veld en ook hadden ze ein flinke labbe grond om ’t huus tou dei aan de achterkaande deur luip tot aan de

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd Valthermond

Ondergang van stoomschip ‘CARONA’

In februari 1904 (’t geboortejoar van mien pabe), 116 joar leed’n, wui kapitein Pedel uut zee vist as einigste overlevende van ein 40 koppige bemanning. Zien schip de ‘Carona’ was in ein zwoare störm op de Noordzee vergoan. Meinstied heur je doar loater nooit meer wat van omdat ’t gein

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd Valthermond

IJscoventer Roef Suk

Dit verhaal gaat over een ijsverkoper die met een mobiele ijskar langs de straat reed, Roef Suk, of in de volksmond, ook wel Roef dubbeltje genoemd. In mijn jeugd waren er twee ijscoventers, Roef Suk en Gerrit van Dijk. IJs verkopen gebeurde toen nog op een bakfiets en beide ijsventers

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd Valthermond

Gymnastiekvereniging DEKO

In de jaren 60 kreeg je, als leerling op school, gymnastiek in een gymlokaal. Dit gymnastieklokaal staat (stond) bij het postkantoorlaantje (Wilhelminalaan) en wordt nu gebruikt als kerk voor de Baptistengemeente Valthermond. Tijdens de gymlessen van school deden we allerlei spelletjes en oefeningen, maar het mooiste was toch wel apenkooi.

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd Valthermond

De Postbode

Je kunt je het bijna niet meer voorstellen in deze tijd. De postbode bracht brieven, rekeningen en reclame rond. Alles ging via de postbode. Deze persoon in kwestie had een vaste aanstelling bij de PTT. Hij of zij kreeg een dienstfiets en een uniform waaraan hij/zij altijd te herkennen was

Lees verder »
Kiek op de mond Valthermond

Leren Fietsen

In de jaren 60 ging je lopend naar school. Het was nog niet zo vanzelfsprekend dat iedereen een fiets had en zeker niet als kind. In deze tijd worden kinderen zowat geboren met een fiets. Er staan honderden fietsen te koop op facebook of marktplaats. Maar in mijn (onze tijd)

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd Valthermond

Kerst bij de Indianen

Op één van de laatste dagen van oktober kreeg ik een telegram met de mededeling “27 oktober om 14 uur monsteren en varen”…… Gelukkig was ik met de verjaardag van m’n moeder thuis geweest, maar nu moest ik weer weg, net twee dagen voor de verjaardag van één van m’n

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd Valthermond

Scheuveln in Valthermond

Toen de knoaln nog met elkoar verbonden waarn konn wie bie winterdag volop scheuveln. Wel tot stad grunn aan tau ast dat wolst, moar  musselkenoal wui ook al wat. Het gevoarlijkst waarn de brugn, doar was het ies het dunst, en ast er dan onder deur konst, most uitkiekn veur

Lees verder »
Kiek op de mond Valthermond

Zwienebourel

Bij ons werd vroeger geslacht op de boerderij, varkens, koeien, kippen, konijnen en kalkoenen. Alleen de schapen werden niet op eigen boerderij geslacht maar gingen naar de slachterij. Vooral het slachten van de varkens vond ik interessant om te zien, dit was echt arbeidsintensief werk. Er waren twee slachters in

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd Valthermond

Vissen in Valthermond

Als kleine jongen was ik altijd te vinden bij de kanalen en de wijken met hengel en een stuk brood. Vissen vangen, want er zat veel vis in de wijken en kanalen. Voorn, snoek, paling of aal, zeelt (slea) maar ook roodvoorn. Waarop we visten? Op van alles. De wijken

Lees verder »
Kiek op de mond Valthermond

De S.T.A.R.

Het zou logisch zijn geweest dat de N.O.L.S., hier toch al actief, deze spoorlijn vanaf het station Stadskanaal tot Rijksgrens zou aanleggen. Echter deze maatschappij voelde zich niet geroepen om deze spoorverbinding aan te leggen. Zodoende richtte men hier in 1905 zelf een hoofdcommissie op die de naam kreeg ‘Vereniging

Lees verder »
Kiek op de mond Valthermond

Broodventers in Valthermond

Er waren heel veel broodventers in de jaren 60, 70 en 80 en zij brachten het brood van de bakker aan huis. Bijna iedereen kocht toen brood van de bakker en Japie Kingcorn vierde hoogtij dagen. Brood zat toen nog in papier en niet in plastic zoals nu, roggebrood was

Lees verder »

Baby’s

Toen ik nog een kleine jongen was vertelde mijn moeder over de ‘Elisabethsvloed’. Het was een vrij duister verhaal, dat ik toen niet helemaal begreep. De hoofdpersoon, herinner ik me, was een baby, die in een mandje in het woelige water dreef en met behulp van een poesje droog bleef

Lees verder »

Joe Louis

Uitgerekend toen wij een keer in Valthermond bij mijn ouders waren, het zal in een vakantie geweest zijn, kreeg ik een onaangename keelontsteking. Spoelen met zout water of superol hielp niet. Ook de natte doek met een wollen sjaal, vroeger een patent middel van mijn moeder, hadden geen enkel resultaat.

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd Valthermond

De S.T.A.R. (1)

  Voor de ontsluiting van de Veenkoloniën was men wat betreft vervoer en transport in de tweede helft van de negentiende eeuw nog vrijwel volledig aangewezen op de snikke en beurtschipper. Over de weg zorgden voerlieden en een enkele particuliere koets of omnibus voor het vervoer. Wel was ondertussen door

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd Valthermond

Hoedje bee

Als kind wist ik niet anders dan dat er aan het Noorderdiep, ter hoogte van plaats 45, 46 (als ik het wel heb) mevr. Plaggenburg woonde. We noemden haar ‘hoedje bee’. De ouderen onder ons zullen haar nog wel herinneren. Als kind keek je met andere ogen dan volwassenen. Deze

Lees verder »
Vervenershuis Valthermond

Vervenershuis Valthermond

Zoals u in het eerste gedeelte van het interview in de vorige Kiek al heeft kunnen lezen is het Vervenershuus een rijksmonument. Iedere zaterdagmiddag geopend van 13.00 tot 17.00 uur, in de maanden maart tot december. U kunt daar het unieke plafond bewonderen. Uniek omdat het een plafond met balken

Lees verder »
Kiek op de mond Valthermond

Energie

Energie is het woord wat staat in de top Deze is volgens de politiek bijna op Dus aan molens en zonnepanelen wordt gewerkt Dit wordt een probleem want de ruimte blijft beperkt O nee – er is ruimte genoeg in de Monden – wordt er gezegd Ze zijn er zelfs

Lees verder »

Bloemen

Op bepaalde tijden van het jaar boomt de bloemenhandel: Moederdag, Valentijnsdag, kerst en Oudejaarsdag. Het zijn altijd de vrouwen, die bloemen krijgen. Zelfs als er een orde of een ander eerbewijs aan mannen wordt toegekend, krijgen hun vrouwen, als ze er tenminste bij zijn, een boeket bloemen. Vrouwen waarderen dat

Lees verder »

Appels

Wij hadden een tuin van zes are, die elk jaar omgespit moest worden. Behalve aardappels, bonen, prei, andijvie, wortels, uien en sla groeiden er rode en zwarte bessen, kruisbessen, kersen, groentes en vruchten, maar geen appels of peren. Die groeiden ergens anders, bijvoorbeeld in de bongerd van de dokter. Hinkie

Lees verder »
Kiek op de mo(a)nd

Kerkgang Zandberg ± 1830

De stichting in de tachtiger jaren van de 18e eeuw aan de Duitse zijde van de landsgrens van een aantal ‘Moorkoloniёn’  heeft indirect tot gevolg dat zo’n veertig jaar later, twintiger jaren van de 19e eeuw, veel bewoners van deze Moorkoloniёn zich gingen vestigen op de Hollandse veengronden nabij de

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd Valthermond

Brok in de keel

Zing ken ze dizze baide. Elke grunniger en drenth kent ze vast wel. Daniel Loohuus en Ede Staal. Ze waitn precies de juuste snoar te roakn in hun muziek. De aine het het over donker en licht en de aander – hou kint aans – over het platte laand. Twai

Lees verder »

De andere kant

Op een van de Canarische eilanden trof ik in de bar van het hotel een oud Duits echtpaar. Zij was een tamelijk slanke, vriendelijke dame met grijs permanent, zeer blauwe ogen en een dure bril. Haar man was gezet met een duidelijk buikje, droeg de rest van zijn witte haar

Lees verder »

Liggen er schatten in Valthermond?

“Schatten?” vraagt u zich nu af, “hoezo schatten in Valthermond?” Wel met het ontginnen van het bruine goud (turf) groef men kanalen en wijken en daar werd een schat aangelegd. Veel mensen zullen hier geen weet van hebben en niet over nadenken. En juist daarom vertel ik u dit verhaal.

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd Valthermond

Turfwol

In 1886 kregen de Burgemeesters in de gemeenten in ons land, waar veengronden lagen, een brief en een prospectus van twee heren uit Maastricht. Zo ook belandde een dergelijke schrijven te Exloo op het bureau van de burgermeester J.G. Borgesius. De gemeente Odoorn behoorde in die tijd tot de gemeenten

Lees verder »

Burnout

Arnold kon maar niet begrijpen, waarom Ines hem had bedrogen. Hij hield van haar, ja, nog steeds. Sinds een paar maand had ze een verhouding met een jongere, een architect, gehad, die meer vrije tijd had dan hij. Nooit had hij er iets van gemerkt. Hij had ze bijna in

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd

De bevrijding van Valthermond 11 april 1945

Het was al heel vroeg in de morgen toen ik wakker werd door een zwaar geluid dat ik nog nooit eerder gehoord had. Het knarsende geluid van metaal op metaal met daarbij een zware bromtoon, zo indringend dat het dwars door je heen ging. Met een sprong stond ik naast

Lees verder »

Te laat om eerlijk te zijn

Een vriend van mij is leraar van beroep. Al meer dan vijfentwintig jaar. Zijn eerste leerlingen, die toen ongeveer vijftien waren, zijn nu al meer dan veertig, hebben een beroep, een gezin en kinderen. Zo gaat het nu een keer in het leven. Hij is door zijn zware baan niet

Lees verder »

Spurrie

Het bouwplan voor de landbouwer was halverwege de afgelopen eeuw overwegend de verbouw van aardappelen, graan en bieten. Daarnaast een enkel perceel groenland, daar het boerenbedrijf toen nog het meest een gemengd bedrijf was en er dus enkele koeien en een aantal mestkalveren werden gehouden. Andere gewassen zoals koolzaad bonen

Lees verder »

Slimme stadsvogel

Gelukkig is het weer voorjaar geworden! Daar ben ik altijd wel erg aan toe na de winter met zijn donkere, gure, natte en koude dagen. De winter is niet zo mijn ding. Nu is het prachtig zonnig weer en de temperaturen lopen bizar hoog op voor de tijd van het

Lees verder »

Jan, Jans en de kleinkinderen

Na ruim 5 jaar van omaschap – de eerste zwangerschap meegerekend – weet ik nog niet zeker of ik er al aan gewend ben. Of dat een mens daar überhaupt ooit aan went. Wennen we eigenlijk wel aan het ouderschap? Het moederschap? Ondanks de vergrijzing van de dorpen in deze

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd

Een vreemd woord

Als wij gingen vissen in het kanaal (daip) voor ons huis bij de brug, wilden we, omdat het meer reikwijdte opleverde, het liefst op de dukdalven zitten. Die kon je met een sprongetje vanaf de open brug bereiken. Je kon erop zitten, staan of zelfs een beetje lopen. Alleen, dat

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd

Het rijwielplaatje

Rond negentienhonderd was de fiets hier in de Veenkoloniën nog vrijwel onbekend, maar dat zou snel veranderen, vooral door de verharding van de wegen. Valthermond kreeg haar eerste verharde weg vanaf Musselkanaal tot plaats nummer 60 aan het Zuiderdiep in Valthermond in 1898. Dit maakte dat de fiets in enkele

Lees verder »

Langzaam

Het was deze periode bitter koud geweest, zelfs tot aan het begin van de lente. Wel dagen met mooie blauwe lucht en volop zon, maar een snijdende wind. De Russische beer, werd het genoemd. We bleven dus wat naar binnen gekeerd terwijl de gedachten en verlangens al naar buiten waren.

Lees verder »

Klaas (deel 2)

“Jullie hebben toch een kat hè?” vroeg hij ineens. “Een kater”, verbeterde ik. “Klaas.” “Is dat zo’n zwarte?” vroeg hij na, “met een grote witte bef en witte voorpoten?” Wij vermoedden dat Klaas wat uitgevreten had. “Heb je hem zien lopen?” vroeg Cobie voorzichtig. Mommerson schudde zijn hoofd. Zien lopen

Lees verder »

Moestuin

Thuis pootte vader altijd de eerste vroege weekschille boontjes op de 25e april, al viel deze dag op zondag. Het poten gebeurde dan wel ´s morgens bij het krieken van de dag, zodat niemand er zich aan zou kunnen storen. Bonen op de 25e april gepoot zouden volgen oude overlevering

Lees verder »

Kaapverdië

Een collega van Rob, Pina, is Kaapverdiaan en woont daar ook. Het afgelopen jaar is hij bezig geweest met het bouwen van een huis in de stad Praia en inmiddels is het huis zover af dat hij gasten kan ontvangen. Hij nodigt ons uit om bij hem te komen logeren!

Lees verder »

Klaas (deel 1)

Dat onze kater Klaas heette kwam door mijn vader. Die had vroeger een banketbakkerij en hield er katten op na om het knagend ongedierte te verdelgen. Hij noemde ze allemaal Klaas. Onze eerste kater heette zo. Onze poesjes en hun nakomelingen ook. Wij vonden ze lief en gezellig. Voor mijn

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd

Het schildersbedrijf

Toen de nieuwe veenkolonie Valthermond op de van veen ontdane grond, tweede helft negentiende eeuw, geleidelijk bebouwd en bewoond werd, vestigden zich er eveneens de ambachtslieden en neringdoenden. En waar gebouwd werd kwamen ook de schilders opdagen om het houtwerk strak in de verf te zetten, het glas te plaatsen

Lees verder »

Nieuwsbrief

Lieve broers en zussen, Het is een hele tijd geleden -en dan zeggen ze dat wij geen idee hebben van verleden!- dat we elkaar voor het laatst hebben gesproken en ik heb het tot op heden nogal druk gehad met mijn leven, maar nu vind ik het wel eens tijd

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd

De hongerwinter van 1945

Het was bitterkoud die zondag in februari 1945. Wij waren gewend om iedere zondag naar de kerk te gaan, maar deze zondagmorgen was het niet mogelijk om naar de kerk op 44 te gaan. Het was bitterkoud, er stond een koude harde wind recht op de straat en er lag

Lees verder »

Heimwee (deel 2)

Ze knapte ongelooflijk snel op. Het blauwe oog nam na het bekende toverbaleffect weer min of meer z’n normale kleur aan. De wond viel mee. Ze kreeg haar natje en haar droogje en genoot van het leven. Hansi vloog vrij door haar kamer boven en zong onder de invloed van

Lees verder »
Kiek op de Mo(a)nd

Het convenant

Om het grote aaneengesloten moerasgebied van de Oostermoerse en Zuidenveldse marken te kunnen vervenen, besloten negen Hondsrugmarken, waaronder de Valthermarke (met veenmoerassen ten oosten van de Hondsrug gelegen) in de tweede helft van de 18e eeuw met de stad Groningen te gaan onderhandelen. De plannen van de stad voor de

Lees verder »