Een vreemd woord

Kiek op de Mo(a)nd

Als wij gingen vissen in het kanaal (daip) voor ons huis bij de brug, wilden we, omdat het meer reikwijdte opleverde, het liefst op de dukdalven zitten. Die kon je met een sprongetje vanaf de open brug bereiken. Je kon erop zitten, staan of zelfs een beetje lopen. Alleen, dat hadden onze ouders ons strikt verboden. “Nait op dij poalen klimmen, heur!” Mislukte zo’n sprongetje, dan lag je in het water. Als je kon zwemmen, was je nat, kon je dat niet, dan was de kans groot, dat je verdronk. Wij hebben, hoe verleidelijk het ook was, die dukdalven met rust gelaten. Ergens zagen we in dat onze ouders gelijk hadden.

Nu kruipt het bloed vaak waar het niet gaan kan: Veel later, toen we in Musselkanaal aan de Parklaan woonden, werd mijn vrouw door een kennis opgebeld, die vroeg of ze wist waar onze zoon was. Ze kreeg van mijn nietsvermoedende vrouw te horen, dat die met een vriendinnetje uit de buurt aan het spelen was. De kennis raadde haar aan maar eens bij de brug over het kanaal te gaan kijken. Daar had ze zoonlief zien zitten vissen. Hij scheen vanaf de open brug op de dukdalf te zijn gesprongen. De brug was weer dicht en Erik kon er niet meer af. Het scheen hem echter niet al te veel te storen, want hij zat rustig met zijn hengeltje op de palen. Mijn vrouw kreeg de schrik van haar leven. Toen ze haar kind zag zitten durfde ze hem haast niet te roepen en moest wachten tot een schip de opening van de brug bewerkstelligde.

Dezer dagen dacht ik eraan, wat dukdalf eigenlijk betekent. Het is een vreemd, raar woord, buitenlands misschien wel. En ja hoor, het heeft te maken met de wrede Hertog Alva, die tijdens de tachtigjarige oorlog door de Spaanse koning naar ons land gestuurd werd om orde op zaken te stellen. Hij werd gevreesd en gehaat, droeg donkere kleren met een witte kraag. Een dukdalf heeft dat ook. Een witte kop een de rest donker. Ze worden gebruikt om aan te meren of als hulpmiddel bij versmallingen van een kanaal, voor een brug of een sluis. Hertog is in het Frans Duc, ‘de’ betekent van en uit Alva is in de loop van de tijd Alf geworden: dukdalf= Duc d’ Alva=hertog van Alva. Wie had gedacht, dat de tachtigjarige oorlog nog zo lang invloed op onze taal zou hebben?

Albert Lohof