Het sprookje van Hans en Grietje

Kiek op de mond Valthermond

’t Was in Valthermond kört noa de oorlog. Hans, ein jong kereltje van 4 joar ston mit de handen in de buutse nor ein schip te kieken dei veur thuus op ’t Zuderdeip langes ging en keek hom noa toen hij deur de brugge ging dei kroakend en piepend oafdraaid wui. Zien moeke ruip hom, hij mog mit nor de buur’n, dei hadden ein poppie kreeg’n. O, wat ’n mooi poppie von hij dat. Hans wol zulf ook wel groag ein zussie emmen en vruig aan zien pabe of dei wel ein zussie veur hom timmer’n wol. Zien pabe et ’t vast wel zien uterste best doan (denk ik) mor ’t is hom nait lukt. Dat vuil Hans slim teeg’n van zien pabe, aandere pabe’s lukte dat bienoa elk joar.

Vanoaf dat ze lopen kon luip Grietje achter hom aan. Woar Hans was, was Grietje ook. Dat was veur Grietje heur olders slim prettig en ’t gaf ’n veilig gevuil dat Hans heur kleuterdochtertje op sleeptouw nam en ook nog van alles leerde.

Ein poar honderd meter verderop op de kop van de achterwieke har Hans ein hut bouwd in de onderwale. De wieke was bienoa dicht gruid en de takken van bomen en stroeken gruiden over de wieke. Soms zaggen ze deur ein kiekgoatje de vogeltjes vlakbie. Soms zatten de kinder doar uur’n te speul’n, te vogels kieken mor ook te leer’n. Toen Grietje nor de grode school ging kwammen ze tot de ontdekking dat ’t wichie de toafels van eine tot zesse zo uut de kop achter mekoar opraffel’n kon. Hans har heur nog veul meer aan ’t verstand brocht, ze kon wat dat betreft kon ze zo nor de 2e klasse, misschien wel nor de 3e zee juffrouw. Mor doar was’t wichie nog veuls te jong en te klein veur.

De olders van Grietje warren slim groots op heur dochter. Ze binnen zulfs ’n keer bie Hans zien olders op vesiede west. De mooie theekoppies kwammen d’r bie op toafel. Hans zien pabe was boerenaarbeider, hij har zien uutloopboksem d’r om aantrokken. Grietje heur pa ‘zat’ op ’t gemeintehuus in Exloo, hij luip oaltied mit ’n strikke veur.

Toen Hans en Grietje loater ’n keer in ’t lest van mei mit zien beide nor Hans zien vogelkiekhut gingen – Grietje was toen elf joar en Hans vieftien – emmen ze wat biezunders mitmokt, want vlak veur het kiekgoatje zat het nussie van ein boompieper mit drei eigies. Ze zatten mit de aarm’s om mekoar tou en de koppen teeg’n mekoar aan d’r nor te kieken. Ze hadden de koekoek al ’n poar keer roupen heurd, mor nou was hij bie dat mooie nussie van de boompieper mit drei eigies, hij kieperde de eigies d’r uut legde d’r zulf ein huile dikke ei-e weer in en weg was ze. Och wat verdreitig, wat sneu zee-en ze teeg’n mekoar. Mor ze wossen toen nog nait dat dit veurlopig de allerleste keer was dat ze soamen nor de hut gingen, want d’r ston heur wat te wachten woar ze nog veul verdreitiger van worren zollen.

Grietje heur pa kon burgemeester in Gelderland worren en hij pakte dat mit beide handen aan. En ein moand loater binnen ze al verhuusd. Ik huif joe nait te vertellen dat Hans en Grietje ’t doar slim stoer mit hadden. In ’t begun oaf en tou ein breifkoartje of ’n aanzichtkoartje, mor dat verslorderde op ’t lest ook En zo gingen d’r joar’n veurbie. Hans was noa de ambachtschool inmiddels timmerman en leerde nog van alles bie op op de oavendschool. ’s Oavend noa ’t eet’n ging hij meinstied aan de wandel de loane op mit zien hond, dat was nou zien beste vriendin. Vandoage wol hij op de trug weg ook eem’n bie zien hut langes op de kop van de wieke. D’r was nait veul meer van over, allint het baankie in de onderwale was d’r nog, verder was alles in de loop van de joar’n over woekerd deur opschot en planten. Hij luip in gedachten mor ineins heurde hij eine zeggen: “Dag Hans!”

En doar was Grietje, zien rikketik ging te keer en de oadem wui hom oafsneed’n, hij kon eerst gein woord uutbrengen. Wat was ze mooi in heur zwart/wit gestreept zummerjurkie. En wat was ze veraanderd. Vrouger was ze veul platter as hom, mor nou was dat wel eem’n aanders. Hij dus d’r hoast nait noar te kieken, zo bange was hij dat hij doar nait oafblief’n kon mit zien vurige tengels.

Ze vertelde dat heur olders bie de burgemeester logeerden en omdat ze vrij was van de universiteit (ze wol kinderarts worren) was ze ook mitkommen.

Want ik wol die ook groag weer zein. Hans en Grietje binnen toen mit heur beide op heur vrougere baankie zitten goan. Allebeide wel slim nerveus. Ze hadden van alles te beproat’n, mor Hans bleef slim onrustig, hij har net ’n gevuil of hij koorts har. Op ’n gegeef’n moment legt Hans zien haand huil veurzichtig op Grietje heur knei-e en dut heur streepies-jurkie streepie veur streepie ein huil klein stukkie omhoog.

Het liekt mie verstandiger dat joe ’t sprookje van Hans en Grietje nou zulf mor verder oaf mokken….