De oude man zit dicht bij de verwarming in zijn huisje aan het Noorderdiep in Valthermond, het is koud buiten. Het blad van de bomen ligt nog verspreid rond zijn woning. Hij is al dagen niet buiten geweest. Het was sowieso al een tijd geleden dat hij erop uit geweest was. Met weemoed dacht hij terug aan de tijd dat zijn vrouw nog leefde en ze er samen op uittrokken. Meestal ritjes met de auto naar familie of zomaar ergens heen. Maar toen hij zich niet meer zo goed vertrouwde in de auto, liepen ze vaak kleine rondjes door Valthermond, of gingen een paar boodschappen ophalen.
Hij voelt zich eenzaam nu zijn vrouw er niet meer is. Hij had nog veel aan zijn hondje, maar die is op 14 jarige leeftijd overleden, een paar maanden nadat zijn vrouw was overleden. Het alleen zijn valt hem niet mee! Vooral nu het weer eerder donker is ‘s avonds. Straks komen de kerstdagen er weer aan. Dagen van gezelligheid, warmte, eten en drinken, maar vooral het samen zijn. Hij ziet er dan ook tegen op. De man en zijn vrouw konden zich altijd verheugen op kerst. Op eerste kerstdag gingen ze altijd naar de kerk. Ze hielden van de prachtige kerstliederen en het samenzijn in een volle kerk, maar ook van de sfeer rond zo´n kerkdienst, het orgelspel en het optreden van het zangkoor. Vooral het zingen van ‘stille nacht’ samen in de kerk vonden ze prachtig!
Bij hen thuis stond ook altijd een prachtige kerstboom. Weken voor kerst waren ze al bezig om het thuis gezellig te maken. Samen zochten ze een lekker menu uit om dan met kerst te eten. Maar nu hij alleen is, hoeft het niet meer! Hij voelt zich eenzaam. Door zijn eenzaamheid kijkt hij altijd uit naar het moment dat de dorpskrant ‘’Kiek op de mo(a)nd’ bij hem door de brievenbus glijdt. Hij kan genieten van de mooie verhalen, foto´s en gedichten die in het blad staan. Aandachtig bladerde de man door de Kiek. Zijn oog viel op de advertentie van begrafenisvereniging ‘De Gilde’. Zij organiseren een lichtjesavond op begraafplaats West in Valthermond. Wat zou hij daar graag naar toe willen, maar ja, het lopen gaat niet meer zo best en wie zou hij moeten vragen? Ze hebben geen kinderen en de mensen in de buurt hebben het ook allemaal druk met zichzelf. Het meeste contact heeft hij nog met de man van de rijdende winkel, die één keer per week bij hem in de straat komt.
Terwijl hij in gedachten voor het raam zit, gaat de deurbel. Voetje voor voetje sloft hij naar de voordeur. Er staat een man bij de deur, maar hij kent de man niet! Hij probeert de deur te openen, maar de deur klemt. Na drie pogingen lukt het eindelijk. De man stelt zich voor. “Wat leuk dat je me komt opzoeken, hoe gaat het met jou?” Het is een oude vriend die hij in jaren niet gezien heeft. Ze hebben samen vroeger nog in de havens van Rotterdam gewerkt. De man woont nu in Drenthe en komt zijn oude collega even opzoeken. De oude vriend wist niet dat de vrouw van de man overleden was.
Ze praten veel over vroeger en natuurlijk komen de sterke verhalen ook weer ter sprake en er wordt gelachen. Maar ook vraagt zijn vriend hoe het nu gaat, nu hij alleen is. “Ja, het lopen gaat minder en ik kom niet zo vaak meer bij het graf van mijn vrouw. En weetje waar ik bang voor ben?” zegt hij met tranende ogen. “Dat ik op een dag niks meer kan en in een verpleeghuis terecht kom….”
De man vertelt ook aan zijn vriend dat er op de begraafplaats in Valthermond een lichtjesavond is en dat hij daar graag naar toe zou willen gaan. Met kerst hielden hij en zijn vrouw ook van kaarsjes en twinkelende lichtjes. Zijn vriend vraagt wanneer die lichtjesavond is? Op een zondagavond in december, op begraafplaats West in Valthermond. “Als we nu eens samen gaan?” zegt de vriend.
Opnieuw komen er tranen in de ogen van de man. Op die zondagavond gingen beide mannen naar de begraafplaats aan de Vrijheidslaan in Valthermond om de lichtjesavond te bezoeken. Omdat het lopen wat moeilijk gaat voor de oude man, hadden ze de rollator meegenomen. Ze wisten niet wat ze zagen! Wat een sfeer! Honderden waxinelichtjes, twinkelend in glazenpotjes, verlichtten de begraafplaats. Het vroor een klein beetje, maar door al die lichtjes en vuurkorven voelde je dat niet! Het was hartverwarmend. Samen bezochten zij het graf van zijn vrouw, waar hij in tijden niet was geweest. De man hield het niet droog en dacht aan de mooie herinneringen die zij samen beleefden. Maar door al die lichtjes dacht hij ook aan kerst bij hen thuis, toen ze nog samen waren. In de aula werden gedichten voorgedragen en er was koffie, thee of chocolademelk met iets lekkers. Ze besloten om even naar binnen te gaan om wat te drinken en te luisteren. Er werden verschillend gedichten voorgedragen, maar één ervan sprak de beide mannen aan! Vooral om dat het in het dialect was.
Hol mie vast
Hol mie vast, als ik wankel bin
Zörg veur mie, als ik nait meer kin
Hol mie vast, in mooie doagen
Mor, ook als ik vol zit met vroagen
Hol mie vast, als ik verdraitig bin
Ain uutgestoken haand, n waarme stem
Hol mie vast, als ik opstandig bin
En mie oafvroag, het nog wel zin?
Hoal mie vast in duustere doagen
As t stoer is om t verdrait te droagen
Hol mie vast, als ik niksmeer kin
En deur zaikte overvoalen bin
Hoal mie vast, als alle hoop vervlogen is in t leven
En het gevecht op mout geven
Hoal mie vast, in mien leste doagen
Dicht bie mekoar om t verdrait te droagen
Hoal de mooie herinneringen vast, als ik er nait meer bin
Wieder met mekoar, zunder mien stem
Hoal mekoar vast, ook al zal t soms stoer goan
´t Leven bestaait uut mooie momenten……mor ook uut n troan!
Buiten werd het steeds drukker. Veel mensen liepen met een stormlantaarn over de begraafplaats terwijl de maan door de oude bomen scheen. De mannen liepen nog even over de begraafplaats en zagen mensen bij de gedenkboom staan om een persoonlijke boodschap op te hangen. Er stonden ook mensen bij de stiltetafel, een plek om aan mensen die elders begraven of gecremeerd zijn te denken.
Een lichtje ter nagedachtenis, samen komen om te herdenken, liefdevolle en dankbare herinneringen, een kostbaar moment stilstaan bij hen die gemist worden. Vele mensen kwamen naar de lichtjesavond, hier en daar werd een traan weggepinkt, een arm om de schouder geslagen. De oude man was zeer onder de indruk! Hij deed zijn bril af en veegde zijn tranen weg. Hij was vooral dankbaar dat hij samen met zo velen de lichtjesavond mocht bezoeken. Door al die lichtjes en het samenzijn, voelde het voor hem alsof het al kerst was………ook al duurde het nog een week.
Jan Ottens