Na het afgraven van het veen werd Valthermond vooral een landbouwgebied. Een streek met vele boerderijen met daarnaast arbeidershuisjes. Veel boerderijen hebben dezelfde bouwvorm. Maar toch zijn er uitzonderingen. Zo ook de boerderij van de familie Brouwer aan het Zuiderdiep 322 (vroeger K187, plaats 49). Deze boerderij is in twee gedeelten gebouwd. De landbouwschuur is in 1910 gebouwd en de woning rond 1919. Ook werd er in die tijd rond de boerderij een Engelse tuin aangelegd. De opdrachtgever voor de bouw was vermoedelijk de familie Kort. De familie Kort waren welgestelde mensen in deze omstreken.
De molen die ooit aan het Noorderdiep 549 – 550 stond was ook eigendom van de familie Kort. De korenmolen was in bezit van 1879 tot ongeveer 1925. In Musselkanaal is ook een straat naar de familie vernoemd. De Jan Kortstraat.
De dochter van Kort, Elsina Hillechina (geboren 20–07–1896 te Musselkanaal, overleden 18-03–1951) trouwde op 23-06-1920 met Jannes Brouwer (geboren 13–12-1892 te Gasselternijveenschemond, overleden 08–09–1972). Jannes en Elsina gingen na hun huwelijk op de boerderij in Valthermond wonen.
De mooiste boom van Valthermond
Voor de boerderij staat een rode beuk. Ooit hebben er twee gestaan. Er zijn in Valthermond meerdere boerderijen waar een rode beuk voor staat. Een rode beuk voor een boerderij betekende vroeger dat de boer de lening op de boerderij geheel had afgelost. Dat gaf een gevoel van trots, maar ook van bevrijding, omdat hij schuldenvrij eigenaar was, zo werd dat benadrukt.
Het gezin
Jannes Brouwer en Elsina Kort kregen vier kinderen: Jantina (geboren 22-06-1921, overleden 12– 06-2009), Jan (geboren 01-04-1923, overleden 30-11-2013), Arend Jannes (geboren 19-11-1931, overleden 24-11-1931, hij werd slechts vijf dagen oud) en Arend Jannes (Arie, geboren 19-01-1933, overleden 10-02-2011).
Behalve boer op zo´n 30 hectare landbouwgrond, was Jannes Brouwer ook beheerder van de spaarbank ‘Eigen haard’. Veel Valthermondse kinderen hadden een spaarpot van deze bank. De kinderen gingen met hun spaarpot naar Brouwer (Brouwer had de sleuteltjes) om het geld dat in de spaarpot zat, te laten bijschrijven op hun spaarbankboekje.
Naamsverandering
Jan Brouwer (01-04-1923) kreeg als kind de achternaam Hollenbeek–Brouwer. Deze naamsverandering kwam tot stand op initiatief van de opa van Jan (van moeders kant), Jan Kort. Een van de grootvaders van deze opa heette Jan Hollenbeek. Hij had alleen dochters en daardoor zou de naam Hollenbeek verloren gaan.
Zo wilde opa Kort voorkomen dat de naam Hollenbeek uit de familie zou verdwijnen. Hij zette alles in het werk (in overleg met Jan´s ouders) om een naamswijziging voor zijn eerste kleinzoon. De aanvraag voor de naamsverandering werd uiteindelijk goed gekeurd met een Koninklijk besluit. En zo ging kleine Jan Brouwer, ineens als Jan Hollenbeek–Brouwer door het leven. Zijn zus en broer hielden de naam Brouwer.
Jan Hollenbeek–Brouwer werd een zeer bekende persoon in Drenthe. Hij was jaren gedeputeerde voor Drenthe. Ook had hij vele bestuursfuncties op allerlei gebied.
Nieuwe woning
Naast de boerderij liet Jannes Brouwer in de jaren vijftig van de vorige eeuw een nieuwe woning bouwen. Er stond een oude dubbele woning die werd afgebroken. De nieuwe woning werd gebouwd om er later zelf in te gaan wonen. De familie Bodewitz woonde in de oude woning, maar ze mochten ook in de nieuwe woning wonen. Jans Bodewitz was boerenarbeider bij Brouwer, maar vertrok omstreeks 1958 naar de Noordoostpolder. Er kwamen nieuwe bewoners in het huis. Egbert en Jantje Poort gingen er wonen, omdat Egbert boerenknecht werd bij Brouwer.
Verandering in woning en bedrijf
In 1955 ging de boerenschuur geheel in vlammen op. Vermoedelijk door werkzaamheden van een loodgieter. Omdat er een brandmuur tussen de schuur en woning was, werd de woning behouden. De schuur werd herbouwd. In 1951 is Elsina Brouwer–Kort overleden. Mina Alons werd huishoudster bij Jannes Brouwer en zij kreeg een kamer in de boerderij. De jongste zoon, Arend Jannes (Arie), trouwde in 1956 met Aaltje Meems en gingen ook in de boerderij wonen. Arie en Aaltje kregen vier kinderen: Els, Klaas Jan, Tineke en Carla. Het werd steeds drukker in de boerderij. Door ruimtegebrek vond er in 1959 een verbouwing plaats. Er kwamen kamers bij en er werden dakkapellen op de schuur geplaatst. De drukte werd de oude Jannes Brouwer iets te veel, en hij besloot om in het huis ernaast te gaan wonen, wat ooit de bedoeling was. Maar ja, Egbert en Jantje Poort woonden daar nog. In 1965 kregen Egbert en Jantje een woning in de Rooilaan toegewezen. En zo kon Jannes Brouwer met zijn huishoudster de woning ernaast betrekken. Egbert en Jantje waren hier niet blij mee, maar er was wel begrip. Arie Brouwer had inmiddels het boerenbedrijf overgenomen, maar een echte boer is hij nooit geweest! Op mijn vraag aan de familie of Arie meer een politicus en bestuurder was dan boer, was het antwoord eenstemmig ‘ja.
Politiek en bestuur
Arie Brouwer had vele bestuursfuncties, maar hij zette zich vooral in voor de gemeentelijke politiek van de voormalige gemeente Odoorn. Hij was van 1962 tot en met een gedeelte van 1985 raadslid. Eerst voor de ARP en later, toen de ARP opging in het CDA, voor het CDA. Brouwer was wethouder van 1974 tot 1985. Arie Brouwer werd in 1991 geridderd tot officier in de orde van Oranje Nassau.
Arie Brouwer overleed op 10-2-2011 en is begraven op begraafplaats West in Valthermond.
Jan H. Ottens